Cicero, De Legibus, 3, 16, 35-36

 

Editor: F.Russo

Text:

Sunt enim quattuor leges tabellariae … Et avus quidem noster singulari virtute in hoc municipio, quoad vixit, restitit M. Gratidio, cuius in matrimonio sororem aviam nostram habebat, ferenti legem tabellariam.
Edition: DE PLINVAL 1959

Translation: “The leges tabellariae are four … Our grandfather, a man of singular virtue in this municipium, as long as he lived he opposed M. Gratidius, whose sister, our grandmother, he had married, when Gratidius wanted to introduce a lex tabellaria.” (F.Russo)

Dating: 115 BC (NICOLET 1967)

Bibliography: C.HüLSEN, s.v. Arpinum, RE II, 1, 1895, 1218-1219; E.PAIS, M. Emilio Scauro, I suoi processi e la sua autobiografia, in: E.Pais, Dalle guerre puniche a Cesare Augusto, vol. 1, Torino 1918, 91-167; E.Kornemann, s.v. municipium, RE XVI, 1, 1935, 570-638, 573; F.MüNZER, s.v. M. Tullius Cicero, RE VII A, 1, 1939, 827-829; E.Manni, Per la storia dei municipi fino alla guerra sociale, Roma 1947, 69; G.DE PLINVAL, M. Tullius Cicero. De Legibus, Paris 1959; C.NICOLET, Arpinum, Aemilius Scaurus et les Tullii Cicerones, REL 45, 1967, 276-304; C.NICOLET, Cicéron, Platon et le vote secret, Historia 19, 1970, 39-66, 51; E.GARCíA FERNáNDEZ, Sobre la función de la lex municipalis, Gerión 13, 1995, 141-153, 148; A. YAKOBSON, Secret Ballot and Its Effects in the Late Roman Republic, Hermes 123, 1995, 426-442; U.HALL, Species libertatis: Voting Procedure in the Late Roman Republic, in: M.Austin – J.Harries – C.Smith (eds.), Modus Operandi: Essays in Honour of Geoffrey Rickman, London 1998, 15-30; F.SALERNO, Tacita libertas, Napoli 1999, 25, 128, 149-152, 158-160; A.R.DICK, A Commentary on Cicero, De Legibus, Ann Arbor 2004, 532; R.SOSCIA, Il voto segreto ad Arpino in un accenno ciceroniano, in: F.Salerno (ed.), Cicerone e la politica. Atti del Convegno di Diritto Romano, Arpino 2004, Napoli 2004, 157-170, 160; E.H.BISPHAM, From Asculum to Actium. The Municipalization of Italy from the Social War to Augustus, Oxford 2007, 112; J.F.RODRÍGUEZ NEILA, Los comitia municipales y la experiencia institutional romana, in: C.Berrendonner – M.Cébeillac Gervasoni – L.Lamoine (eds.), Le quotidien municipal dans l’Occident romain, Actes du Colloque tenu à Clermont-Ferrand, du 19 au 21 octobre 2007, Clermont-Ferrand 2008, 301-315, 302; C.LUNDGREEN, Geheim(nisvoll)e Abstimmung in Rom. Die leges tabellariae und ihre Konsequenzen für die Comitien und die res publica, Historia 38, 2009, 36-70; F.FONTANELLA, Politica e diritto naturale nel ‘De legibus’ di Cicerone, Roma 2013, 79-113.